Περίεργο πράγμα οι λέξεις !!! Ανήσυχες. Ευμετάβλητες στο χρόνο και τη θερμοκρασία της ζωής. Κακόπιστες ,έτοιμες να ξεπορτίσουν σαν δεν τις φράξεις μ ένα γλωσσικό περίγυρο. Κι άντε μετά να βρεις το τι, το πώς και το γιατί του πράγματος. Άντε να ορίσεις ντελικάτα σημαινόμενα σαν τη Δημοκρατία δίχως να νιώσεις να υποχωρούν κάτω από το βάρος του σημαίνοντος. Δίκαιο το παράπονο του Marcuse: «η έννοια έχει την τάση να απορροφηθεί από τη λέξη» λέει. Γι αυτό καλά είναι, όταν πιανόμαστε με τη γεωδαισία των εννοιών, να’ χουμε κατά νου την επιχωμάτωση που χει παραλλάξει τη σημασία των λέξεων.
Η απονεύρωση της έννοιας….
Αν η επίσκεψη των εννοιών είναι από μόνο του πράγμα δύσκολο, σκεφτείτε τι διαστάσεις παίρνει σαν αποτολμάται στο Γράμμο, ένα μέρος που ακόμη και σήμερα δονείται από το κρίμα του εμφύλιου αιμαγμού. Έναν τόπο που έχει αποστεί από τη χωρικότητά του κι έχει μετουσιωθεί σε συλλογική μνήμη.
Στην καλή (για πολλούς λόγους) εκδήλωση "40 χρόνια από την αποκατάσταση της δημοκρατίας" δεν έλειψαν οι μεστές εισηγήσεις των ομιλητών, ούτε οι πρισματικές αναγνώσεις όρων όπως «Μεταπολίτευση» , « ηγέτης» , «Δημοκρατία» κ.α. Δεν έλειψαν ακόμη, ούτε οι κομπορρημοσύνες ανθρώπων που στο πέρας της πολιτικής τους διαδρομής, αυτοθέλητα, βάλθηκαν να αμαυρώσουν τη φήμη τους.
Εκείνο, όμως, που νομίζω πως ξεχείλισε ήταν η μικροαστική οπτική πάνω στην έννοια της Δημοκρατίας και - ακόμη χειρότερα- η διπλά συντηρητική τοποθέτηση στο υπόρρητο ερώτημα περί της ύπαρξής της σήμερα.
« Αυτή η χώρα πέρασε από διχασμό κι εμφύλιο. Γνώρισε το βούρδουλα του χωροφύλακα. Κόντεψε να αιματοκυλιστεί στη μεταπολίτευση. Πώς είναι δυνατόν να τα ξεχνά ολ΄ αυτά και να μιλάει για χούντες κι ανελευθερία; Πως είναι δυνατό να γίνονται τόσο επικίνδυνες ταυτίσεις, τέτοια παιχνίδια με τους θεσμούς;»
Κάπως έτσι συμπυκνώθηκε η απάντηση στο ερώτημα περί δημοκρατίας. Δίχως να ακουστεί ούτε μια λέξη από τους εισηγητές για την ποιότητα, το βάθος και το πλάτος της . Δίχως μια αναφορά στις θεσμικές εκτροπές της κυβέρνησης που υπονομεύουν ουσιαστικά το θεσμό και τον καθιστούν διαβρωμένη και φενακισμένη έννοια .
Προσαρμοσμένη η προσέγγιση - και εκφρασμένη με ενάργεια και φυσική απλότητα, κυρίως, από το δημοσιογράφο της παρέας - στην προκρούστεια λογική της ντόπιας ολιγαρχίας που μαξιμαλίζει για τα ελάσσονα και μινιμαλίζει για τα μείζονα, που βαυκαλίζεται με τους δείκτες την ώρα που ο λαός αφανίζεται, που δε θέλει να σκεφτεί άλλη λύση πέρα απ αυτή που προστατεύει το συμφέρον της, που δεν νοεί τη δημοκρατία έξω από τον τρόπο που την εξυπηρετεί.
Μα τι γίνεται σ΄ αυτή τη χώρα; Ξαφνικά νιώθεις ότι μιλάς σε τοίχο. Η τετράγωνη λογική των αριθμών είναι εργαλείο εξαίσιο στα χέρια μιας πολιτικής τάξης, που πάει να εισάγει ένα νέου τύπου πατερναλισμό, παραγνωρίζοντας πως εδώ και 250 χρόνια έχει κυριαρχήσει η οργάνωση του συλλογικού βίου στη βάση μιας σύμβασης, που προϋποθέτει την ισότητα και την ελευθερία κι όπου το κοινωνικό σώμα είναι κυρίαρχο.
Τα εκατομμύρια νεόπτωχοι, τα εκατομμύρια άνεργοι, οι χιλιάδες ανασφάλιστοι, οι χιλιάδες αυτόχειρες, η εκποίηση του πλούτου και η υποθήκευση του μέλλοντος περιγράφονται, δικαιολογούνται και χωνεύονται από την ελίτ με προσχηματικές φράσεις - λέξεις όπου απουσιάζει το σημαινόμενο. « Ο λαός μάτωσε», «..πήραμε δύσκολες αποφάσεις», « η χώρα στέκεται στα πόδια της» , « η δημοσιονομική προσαρμογή ήταν βίαιη, αλλά απαραίτητη..» , « η δημοκρατία μας θωρακίζεται» …..
Λέξεις που στάζουν αίμα, …από ανθρώπους που δεν ξέρουν για τι μιλάνε .
Πολιτικοί που ζητούν από μια κοινωνία να πειθαρχήσει στο ανακαινισμένο «dura lex sed lex» λες κι είναι οι νέοι Καίσαρες.
Η Δημοκρατία ως αξία αντίστασης.
Δεν ξέρω αν είναι χρήσιμο να θυμίσει κανείς το τι ορίζει η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη για τα φυσικά και απαράγραπτα δικαιώματα του ανθρώπου, ούτε, αν τα λόγια πλείστων όσων στοχαστών, για τα όρια στην υπακοή των νόμων, μπορούν να προβληματίσουν κάποιους.
Για την αριστερά αυτά έχουν μεγάλη σημασία.
«Η υπακοή στο νόμο είναι καθήκον. Αλλά όπως όλα τα καθήκοντα, δεν είναι απόλυτο. Είναι σχετικό. Στηρίζεται στην προϋπόθεση ότι ο νόμος εκκινεί από μία νόμιμη πηγή και ότι έχει σαφή όρια. Όμως κανένα καθήκον δεν μπορούν να επιβάλουν νόμοι που όχι μόνο θα περιόριζαν τις νόμιμες ελευθερίες μας, όχι μόνο θα έρχονταν σε σύγκρουση με πράξεις που δεν πρέπει να απαγορεύονται, αλλά που προστάζουν να εναντιωνόμαστε στις αιώνιες αρχές της δικαιοσύνης και της φιλευσπλαχνίας, τις οποίες ο άνθρωπος δεν μπορεί να πάψει να σέβεται χωρίς να διαψεύσει τη φύση του» λέει ο Βεν. Κονστάντ 200 χρόνια πριν και επικαιροποιεί ο Τσβετάν Τοντόροφ σήμερα.
Η εναντίωση ενός λαού, λοιπόν, στη κρατική αυθαιρεσία και τον παραλογισμό της πολιτικοοικονιμικής ελίτ, δεν είναι κίνηση ενάντια στους θεσμούς. Αποτελεί πράξη πολιτικής υπευθυνότητας και μετασχηματισμού της μάζας σε σύνολο πολιτών. Είναι ενέργεια οραματική που προασπίζει το κεκτημένο του ανθρωπισμού και στηρίζει τις στημονικές αρχές των Δημοκρατικών κρατών.
Δεν μπορείς να δικάζεις ανθρώπους που τον Οκτώβρη του 2011, ανήμερα της παρέλασης, βγήκαν στο δρόμο για να φωνάξουν το αυτονόητο λες κι είναι ποινικοί. Κι αν το κάνεις, δε μπορεί να χεις και την αξίωση να αναγνωριστεί αυτό ως πράξη επίρρωσης των νόμων και της δημοκρατίας.
Κάπου εκεί λοιπόν βρήκα την αξία της μάζωξης. Ο Γράμμος έγινε το αντίβαρο. Σωματοποίησε την έννοια, την προφύλαξε ώστε να μη απορροφηθεί από τη λέξη.
Ξαφνικά το σημαίνον εκφράστηκε σε απόλυτη αντίστιξη με το σημαινόμενο, τόσο, που η επιχειρούμενη παραφθορά από το δημοσιογράφο αστόχησε.
Οι λέξεις αποκαθίστανται πια μόνο όταν συναρμοστούν με το χώρο. Σα να λέμε, ψάξε την υγεία στο νοσοκομείο, μάθε για το θεό στο κελί του μοναχού, γνώρισε την αξία της ελευθερίας στο ξερονήσι, νιώσε την πατρίδα στις κορυφογραμμές της αντίστασης, ζήσε τη συλλογικότητα στον αγώνα του πεζοδρομίου, μίλα για τη φτώχεια στην ουρά του συσσιτίου και στον γκισέ του ΟΑΕΔ.
Ευτυχώς, μιλήσαμε για Δημοκρατία στο Γράμμο και μπόρεσε έτσι το τοπίο ν΄ απαντήσει!!!
Στεφάνου Γρηγόρης
Φιλόλογος
Mέλος της συντονιστικής Γραμ. της περιφερειακής παράταξης «Αλλάζουμε εποχή»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου