Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου 2014

Αγροτική ανάπτυξη σε ένα εναλλακτικό Τοπικό Πρόγραμμα. Του Στέφανου Λιούζα


«είμαστε υποχρεωμένοι να… δράσουμε!»


Α. Ορισμένα γενικά :
- Ο πρωτογενής τομέας είναι προνομιακός χώρος για να προωθηθεί ένα νέο μοντέλο παραγωγικής ανασυγκρότησης της υπαίθρου, στηριγμένο σε ομάδες παραγωγών, σε μορφές αλληλέγγυας οικονομίας και δίκτυα χωρίς μεσάζοντες για την προώθηση των προϊόντων, με παραγωγική αξιοποίηση των όποιων ακόμη επιδοτήσεων*, με αναδιοργάνωση και αποκατάσταση του κύρους του συνεταιριστικού κινήματος και με οριστική απαλλαγή του αγροτικού κόσμου από τη λογική της διαμεσολάβησης, της συναλλαγής και της ανάθεσης σε άλλους να διαχειριστούν τα προβλήματα του.
Μόνο έτσι μπορεί να διασφαλιστεί η αξιοπρεπής επιβίωση των γεωργών και κτηνοτρόφων, η στήριξη της ενδοχώρας, η αλληλέγγυα σχέση παραγωγού-καταναλωτή, η διατροφική επάρκεια και ασφάλεια του λαού μας και η απεξάρτηση της χώρας από τις πολυεθνικές αλυσίδες εισαγωγής τροφίμων, σπόρων, εφοδίων...
Διεκδικούμε μια πολιτική που θα στηρίξει με όλες της τις δυνάμεις τον αγώνα του αγροτικού κόσμου να πάρει τις τύχες του στα χέρια του, να αυτοοργανωθεί και να διεκδικήσει ένα μέλλον με παραγωγική προοπτική και αξιοπρέπεια.

- Η Γεωργία και Κτηνοτροφία, μπορούν να αποτελέσουν βασικό μοχλό συνολικής ανάπτυξης και ανασυγκρότησης της υπαίθρου και της περιφέρειας (παρόλο που ήδη έχουν συρρικνωθεί ραγδαία και η συμβολή στο ΑΕΠ, τείνει μειούμενη)
Στόχος είναι να δοθεί έμφαση στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων που θα μπορούν να καλύψουν τις διατροφικές ανάγκες του πληθυσμού, αλλά και να ενισχυθεί και ο εξαγωγικός χαρακτήρας της ελληνικής αγροτικής παραγωγής.
- Η παραπάνω πολιτική συνδέεται και με την ανάγκη σύνταξης δημοτικών προγραμμάτων (είναι ουσιαστικό ζήτημα) που στηριζόμενα στα ειδικά δεδομένα της περιοχής μας, θα σχεδιάσουν την τοπική ανάπτυξη με δημοκρατικό, συμμετοχικό τρόπο και στη βάση των δικών μας αναγκών και προτεραιοτήτων και όχι σ’ εκείνη κάποιων ευρωπαϊκών ή άλλων εταιρειών.
Ανάλογη θα πρέπει να είναι και δράση στην Περιφέρεια.
Οι δράσεις αυτές των δυνάμεων της αυτοδιοίκησης, ξεκινούν από την καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης (διεκδικεί η αυτοδιοίκηση τα υπάρχοντα στοιχεία από τον ΟΠΕΚΕΠΕ), συνεχίζεται με την αξιολόγηση, την πλατιά δημοκρατική συζήτηση με την τοπική κοινωνία, τη σύνταξη του τελικού προγράμματος και την εφαρμογή του.

Β. Προβληματισμοί (για μια εναλλακτική διάσταση)
Διαμορφώνουμε ένα πλαίσιο που θα καθιστά την γεωργία και κτηνοτροφία, επικερδές και προσοδοφόρο επάγγελμα.
Σήμερα θεωρείται και είναι υποβαθμισμένο, στερείται ζωτικότητας και προοπτικής… κανένας γονιός δεν το επιθυμεί για το παιδί του…και το οποίο παράλληλα, εν τω μεταξύ, τροφοδοτεί κύκλους εργασιών με δις ευρώ κέρδη, σε πλήθος επιχειρήσεων.
Ο λεγόμενος εκσυγχρονισμός της γεωργίας, δεκαπλασίασε από το 1960 το κόστος παραγωγής (σκόρπισε δε, αμέτρητους τόνους τοξικά και δηλητήρια στην επιδερμίδα της γης, στεριά, αγροτική γη, γλυκά νερά και θάλασσα, οξείδωσε σχεδόν ανεπιστρεπτί το περιβάλλον) και απέφερε, εν τέλει, για τον αγρότη … ελάχιστη μείωση του εργάσιμου χρόνου του και πενιχρή, έως μέτρια οικονομική ωφέλεια.
Η προοπτική αυτή, να αποβεί Επικερδής η γεωργία, είναι δυνατή γιατί:
α) στην γεωργία η παραγωγική δυνατότητα βρίσκεται (ή πρέπει και μπορεί) στα χέρια του γεωργού.
β) η γεωργία παρέχει τροφή, πράγμα θεμελιώδες για την ζωή μας.
Υπάρχει σήμερα συσσωρευμένη τεχνογνωσία και μέθοδες που τείνουν στην μείωση έως την ελαχιστοποίηση των εισροών.
Είναι ικανές, να επιδείξουν δυναμικές - αρκετά ανώτερες από τα σημερινά συμβατικά συστήματα - που βελτιώνουν κατά πολύ την ποιότητα, την ποσότητα και την σταθερότητα στην γεωργοκτηνοτροφική παραγωγή και κυρίως συμβάλλουν αποφασιστικά στην φυσική ισορροπία και διάρκεια.
Μπορούν εν κατακλείδι να απαντήσουν θετικά στην ικανότητα τους να θρέψουν τον πλανήτη.
Απαιτείται, πλατιά εκλαΐκευση της τεχνολογίας και τεχνογνωσίας και ίσως, ενδεικτική παραδειγματική εφαρμογή τους άμεσα (υποδειγματικά αγροκτήματα, Πανεπιστήμια, κλπ) ώστε να είναι αφετηρίες αληθινής απελευθέρωσης των αγροτών.
Μπορούμε να κάνουμε**, πολλά πάνω σε αυτό !

Γ. Για ένα ΤΟΠΙΚΟ σχέδιο
Προκρίνουμε την στροφή σε μια αποκεντρωμένη, τοπικοποιημένη οικολογική κοινωνία ως απάντηση στην βίαιη, εκμεταλλευτική και καταστροφική για τον άνθρωπο και την φύση καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση.
Είναι το πλαίσιο που μέσα από τις κοινοτικές μας συλλογικότητες θα ελέγξουμε την ζωή μας, την τοπική οικονομία μας, ώστε να διώξουμε την φτώχεια, να αναβαθμίσουμε τα τοπικά μας οικοσυστήματα, την ποιότητα ζωής μας, να αναβιώσει η αλληλεγγύη μας και η ανθρώπινη κοινότητα. και να αποκαταστήσουμε το αίσθημα της ασφάλειας για το μέλλον.
Επιλέγουμε την οπτική της Τοπικής Ανάπτυξης.
Η αγροτική οικονομία εμπερικλείει, εκτός από οικονομικές παραμέτρους και πλήθος κοινωνικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων.
Η διατήρηση και ανάδειξη της αγροτικής οικονομίας και παραγωγής πρεπει να εξασφαλίζει τη βιοποικιλότητα, το εισόδημα των παραγωγών, τις κοινωνικές σχέσεις της υπαίθρου, την ολοκληρωμένη προστασία του περιβάλλοντος.
α) Γενικά μέτρα:
Ανάδειξη του πρωτογενούς τομέα σε βασικο πυλώνα ανασυγκρότησης της υπαίθρου μας και ανάταξης της τοπικής οικονομίας, με ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κινήτρων:
- Πανεθνικό πρόγραμμα διανομής και καλλιέργειας όλης της γεωργικής γης, (από συνεταιριστική τράπεζας γης με εισφορά κρατικής, ιδιωτικής, εκκλησιαστικής, αδιάθετης εν γένει γης, ακόμη και δεσμευμένης από τις τράπεζες… ), σε ανέργους νέους κυρίως, που επιθυμούν να επιστρέψουν στις γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες.
- Να εγκατασταθούν ακόμη και μεγαλύτερες ομάδες και συλλογικότητες σε παρατημένα χωριά, λύνοντας τα τυχόν νομικά προβλήματα που πιθανά να υπάρχουν.
- Εσωτερική, αντίστροφη, μετανάστευση (όχι εξωτερική στην οποία στρέφονται πολλοί άνεργοι νέοι σήμερα) με συλλογικές μετεγκαταστάσεις ανέργων νέων στην περιφέρεια, σε χώρους αυτοπαραγωγής και αυτοδιαχείρισης.
- Φορολογικές και πιστωτικές διευκολύνσεις για απόκτηση και μεγέθυνση του κλήρου, ιδιαίτερα σε νέους.
- Ενίσχυση μικρομεσαίων επιχειρήσεων μεταποίησης αγροτικών προϊόντων.
- Καλλιέργεια αστικής και περιαστικής δημόσιας και δημοτικής γης από κινήματα γειτονιάς (π.χ. όπως το ΣΠΟΡΕΙΟ, οργάνωση κοινωνικής αλληλεγγύης και οικονομίας στην Καστοριά).
- Ανασύσταση της αγροτικής παραγωγής στις ημιορεινές και ορεινές περιοχές, με συλλογικές αγροτικές καλλιέργειες, με ομάδες παραγωγών και μικρούς αυτοδιαχειριζόμενους συνεταιρισμούς, που θα βασίζονται στην ποικιλία των παραγόμενων προϊόντων.
- Νομοθετικές ρυθμίσεις που θα εγγυώνται «τα δικαιώματα των αγροτών... στο να χρησιμοποιούν, να ανταλλάσσουν και να πωλούν τους δικούς τους σπόρους και τα φυτά τους, έτσι ώστε να γίνονται σεβαστές οι διακηρύξεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η Διεθνής Συνθήκη για τους Φυτογενετικούς Πόρους (ITPGRFA)
( Σήμερα στην Ε.Ε. και στα διάφορα εταιρικά κέντρα διαμορφώνουν θεσμίσεις πολύ αντιδραστικές και επιτάσσουν δομές αποικιακού τύπου ενάντια στο «δικαίωμα στον ελεύθερο σπόρο». Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο προωθούμενος κανονισμός της Ε.Ε. σχετικά με τον έλεγχο της παραγωγής, της εμπορίας και της πώλησης όλου του φυτικού πολλαπλασιαστικού υλικού, στον οποίο πρεπει να εκφράσουμε την μεγάλη αντίθεση μας και ταυτόχρονα στο εσωτερικό μας να « απελευθερώσουμε τον σπόρο»).

β) Ειδικά μέτρα:
- Διπλασιασμός άμεσα του ζωικού κεφαλαίου (με ειδική επιδότηση – ενίσχυση, διατήρησης όλου του νεογέννητου πληθυσμού θηλυκών ζώων – αυτή αποτελεί πρόταση και κτηνοτροφικών ενώσεων)
- Διπλασιασμός άμεσα της παραγωγής τροφίμων τοπικά (με ανάλογη συμφωνία διασφάλισης των παραγωγών).
- Γενικευμένη εφαρμογή της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας ιδιαίτερα στις ευαίσθητες περιοχές της λεκάνης απορροής της Ορεστιάδας λίμνης και του Αλιάκμονα (με ανάλογο συμφωνημένο πλάνο και διασφάλιση του εισοδήματος των αγροτικών και κτηνοτροφικών νοικοκυριών) και για την Περιφέρεια πρωτη επιλογή καθότι ειμαστε η πηγή των γλυκών νερών…)
- Εκτεταμένο πρόγραμμα αναδασώσεων (με δασικά αλλά και φρουτοφόρα), που είναι δυνατό να δώσει εκατοντάδες θέσεις εργασίας ιδιαίτερα στους ορεινούς μας οικισμούς.
- Ενίσχυση και επέκταση μονάδων ιχθυοκαλλιεργειών (με όλες φυσικά τις απαραίτητες περιβαλλοντικές διασφαλίσεις).
- Ενίσχυση λειτουργίας (με όλο το σύγχρονο εξοπλισμό και προδιαγραφές) τοπικών σφαγείων και τυροκομείων.
- Ειδική μέριμνα για τις προδιαγραφές μεταποίησης στην βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, καθώς και στους ατομικούς παραγωγούς ( χωρική μεταποίηση και διακίνηση, υπάρχει δε, σχετικός νόμος και υπολείπονται οι ανάλογες υπουργικές αποφάσεις).
- Φορέας Διαχείρισης Λίμνης (ή Λιμνών και Αλιάκμονα).
- Πολυαπασχόληση (Μοντέλα πολυδραστηριότητας, πολυκαλλιέργειας) στην ύπαιθρο (πρακτικά δεν υπάρχει αυτή η - νομική - δυνατότητα, μεταπίπτει συγκυριακά ο καθείς και η καθεμία ανάλογα με μέρες εργασίας να είναι αγρότης, εργάτης αλλά κατά βάση πάντα ημιάνεργος)
- Αντιμετώπιση της επέκτασης των πολυεθνικών αλυσίδων ( συνεργατική στήριξη και των τοπικών προϊόντων)
- Στήριξη κοινωνικού τομέα οικονομίας (συλλογικές δομές εργασίας, αυτοδιαχειριζόμενα συνεργεία, τοπικά συστήματα ανταλλαγών…)
- Νέοι συνεταιρισμοί, δίκτυα μεταποίησης, δίκτυα ανταλλαγών προϊόντων, υπηρεσιών, εργασιών, εξοπλισμών.
- Δίκτυα συνεργασίας (clusters) για την παραγωγή, διακίνηση και διάθεση των προϊόντων.
- Στήριξη της επωνυμίας και διακίνησης των τοπικών προϊόντων (σημάνσεις, προωθητικές ενέργειες…)
- Ολοκλήρωση και επέκταση αναδασμών, υδραυλικών έργων μέσα στα όρια προστασίας του αγροτικού τοπίου και περιβάλλοντος …
- Κέντρο εναλλακτικής γεωργικής έρευνας και πρακτικής.
- Επώνυμα προϊόντα (μηλοειδή, φασόλια, κηπευτικά, ανοικτή κτηνοτροφία ).
- Κατοικία για όλους τους πολίτες της περιοχής μας (με περισσότερη βαρύτητα σε μικρούς οικισμούς)
- Εξοικονόμηση ενέργειας, ουσιαστική καθαριότητα, μείωση σκουπιδιών, ανακυκλώσεις, μικροί βιολογικοί στους οικισμούς, δίκτυα μικρών (πολύ ) υδροηλεκτρικών και ταμιευτήρων.
- Εξασφάλιση διατροφής τουλάχιστον 12.000 θερμίδων ημερήσια για κάθε πολίτη. (Υποσιτίζονται φτωχοί, συνταξιούχοι λόγω εισοδήματος, άνεργοι θύματα της κρίσης, χαμηλά εισοδήματα… )
- Μποϋκοτάζ ακριβών, υποβαθμισμένων, μεταλλαγμένων προϊόντων διατροφής των μεγάλων Σούπερ Μάρκετ.
- Ποιότητα τροφής ( τρόπος παραγωγής, μέθοδοι καλλιέργειας, αντιβιοτικά, χημικά…).
- Στήριξη τοπικών λαϊκών αγορών παραγωγών.
- Ποιοτικά είδη διατροφής στα κυλικεία, σχολεία, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, ιδρύματα.
- Ουσιαστικοποίηση και ανάδειξη οικοτουριστικών πρωτοβουλιών…

* Πρακτικά δρώντας, ας υποψιαστούμε και κάτι από το …Αμερικανικό μοντέλο!
Οι ΗΠΑ, με ισχυρή οικονομία και ανεπτυγμένη γεωργία, ακολουθούν, με το λεγόμενο Farm Bill, ισχυρή πολιτική στήριξης του αγροτικού τομέα, παρέχοντας στους αγρότες τριών ειδών επιδοτήσεις.
Πρώτον, "σταθερή επιδότηση" (fixed decoupled payment) την οποία λαμβάνουν κάθε χρόνο όλοι οι αγρότες για κάθε επιτρεπτή από το αγροτικό πρόγραμμα σοδειά, δεύτερον, "συμπληρωματική επιχορήγηση" (loan deficiency programme) που υπολογίζεται ως διαφορά μεταξύ μιας καθορισμένης κατά περιοχή τιμής και της τιμής που διαμορφώνεται στην αγορά και, τέλος, "αντικυκλικές πληρωμές" (new counter-cyclical payments) όταν το συνολικό εισόδημα του αγρότη είναι χαμηλότερο από την επιθυμητή τιμή (target price) ενός προϊόντος.

** από την διαβούλευση της περιφερειακής συνδιάσκεψης του ΣΥΡΙΖΑ, στο πρόγραμμα δράσης

Λιούζας Στέφανος
ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΑ
17/12/2014

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου