Κυκλική οικονομία. Ellen MacArthur Foundation

Η παγκόσμια οικονομία είναι γραμμική: οι εταιρίες εξάγουν πόρους από το περιβάλλον, τους μετατρέπουν σε καταναλωτικά προϊόντα, τα οποία θα καταλήξουν κάποια στιγμή στα σκουπίδια. Έτσι όμως εξαντλούμε τους φυσικούς πόρους της γης και σπαταλάμε χρήσιμα υλικά. Σύμφωνα με την Ellen MacArthur, πρώην ιστιοπλόο και επικεφαλής του «Ιδρύματος Ellen MacArthur», πρέπει να στραφούμε προς μία κυκλική οικονομία, όπου όλα τα απόβλητα επαναχρησιμοποιούνται ή ανακυκλώνονται.

Το κυκλικό μοντέλο είναι μια βιομιμητική (μιμείται τη ζωή) προσέγγιση, μία σχολή σκέψης που έχει τη φύση ως παράδειγμα και θεωρεί ότι τα συστήματά μας θα έπρεπε να λειτουργούν όπως οι οργανισμοί, επεξεργαζόμενα τα συστατικά που μπορούν να επιστρέψουν πίσω στον κύκλο.

Το μοντέλο αυτό βασίζεται σε πέντε αρχές:

• Εξάλειψη των αποβλήτων. Τα βιολογικά και τεχνικά μέρη κάθε προϊόντος θα πρέπει να είναι σχεδιασμένα για αποσυναρμολόγηση και επαναπροσδιορισμό της χρήσης τους. Τα βιολογικά μέρη είναι μη τοξικά και μπορούν απλά να κομποστοποιηθούν. Τα τεχνικά, πολυμερή, κράματα και άλλα τεχνητά υλικά, πρέπει να είναι σχεδιασμένα για να χρησιμοποιηθούν ξανά με τη μικρότερη δυνατή ενέργεια.
• Η ποικιλομορφία είναι δύναμη. Τα πολυποίκιλα συστήματα με πολλές συνδέσεις και κλίμακες είναι πιο ανθεκτικά απέναντι σε εξωτερικά πλήγματα, σε αντίθεση με τα συστήματα που είναι φτιαγμένα με βάση την αποδοτικότητα.
• Η ενέργεια πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές.
• Οι τιμές πρέπει να αντανακλούν το πραγματικό κόστος.
• Το κλειδί είναι να σκεφτόμαστε με όρους συστήματος, να καταλαβαίνουμε πώς τα πράγματα επηρεάζουν το ένα το άλλο συνολικά.

© Ellen MacArthur Foundation 

Το Ίδρυμα Ellen MacArthur στην ιστοσελίδα του παρέχει αναλύσεις σχετικά με την εφαρμογή του κυκλικού μοντέλου. «Η εξέλιξη της οικονομίας μας από ένα μοντέλο «παίρνω-φτιάχνω-διαθέτω» που περιορίζεται όλο και περισσότερο από τους πόρους, σε ένα κυκλικό και αναγεννητικό μοντέλο, δημιουργεί μια τεράστια ευκαιρία για επιχειρηματική καινοτομία», επισημαίνεται, μεταξύ άλλων.

Σύμφωνα μάλιστα με μια πρόσφατη έρευνα, υπολογίζεται ότι με την κυκλική οικονομία η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να εξοικονομήσει από 340 έως και 630 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο σε υλικές δαπάνες, περίπου δηλαδή το 3% του ΑΕΠ της Ευρώπης.

Ωστόσο, οι εταιρίες που θα θελήσουν να εφαρμόσουν το κυκλικό μοντέλο θα έρθουν αντιμέτωπες με μεγάλα αρχικά κόστη, και ειδικά εκείνες που έχουν επενδύσει σημαντικά στο υπάρχον μοντέλο θα είναι απρόθυμες να αλλάξουν. Παρόλα αυτά, τα πρώτα βήματα έχουν αρχίσει να γίνονται, σύμφωνα με το «New Scientist». Για παράδειγμα, τα αυτοκίνητα Eco2 της Renault έχουν σχεδιαστεί ώστε το 95% της μάζας τους να μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί. Παράλληλα, η Κίνα προωθεί την κυκλική οικονομία, καθώς σύμφωνα με το 12ο πενταετές της πλάνο (2011-2015) «θα σχεδιάσει, κατασκευάσει και ανακαινίσει διάφορων ειδών βιομηχανικά πάρκα σύμφωνα με τις απαιτήσεις της κυκλικής οικονομίας».

enfoTV, 14/03/2012 © enfoTV