Τα τελευταία χρόνια, ο «Νότος» της Ζώνης του Ευρώ (ΖΕ) έχει περιέλθει σε άθλια κατάσταση. Είναι αυτονόητο ότι η δομική αιτία της κρίσης του είναι το ίδιο το «κοινό» νόμισμα. Επειτα από τέσσερα έτη εφαρμογής ενός μείγματος οικονομικής πολιτικής, το οποίο συνίσταται σε δημοσιονομική συστολή, εσωτερική υποτίμηση και απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, η «επίσημη» ανεργία στην Ελλάδα τείνει να υπερβεί το 30% και η μείωση του ΑΕΠ το 22%, το δε δημόσιο χρέος το 175%, ενώ η ύφεση θα συνεχιστεί και το 2014. Αυτοί οι αριθμοί ξεπερνούν τη Μεγάλη Κρίση του 1930. Σύμφωνα, μάλιστα, με στοιχεία του ΔΝΤ, η απασχόληση στην Ελλάδα ή καλύτερα η σχέση ανάμεσα σε απασχολούμενους και μη (άνεργους, νέους, συνταξιούχους, παιδιά) προσομοιάζει στο Ιράκ του πολέμου του 2004, ενώ η χώρα μας κατατάσσεται διακοσιοστή ανάμεσα σε 210 χώρες. Ακόμη και αν η οικονομία «σταθεροποιηθεί», δηλαδή σταματήσει η ελεύθερη πτώση, το κεντρικό ζήτημα παραμένει η ανεργία, που δημιουργεί μια χώρα εξαθλιωμένη, αλλά και γερασμένη λόγω της μετανάστευσης της νεολαίας και της υπογεννητικότητας που γεννάει η φτώχεια και η ανασφάλεια.
Το Ινστιτούτο μας, το «Ινστιτούτο Δημήτρης Μπάτσης», έχει εκτιμήσει ότι για να αρχίσει να μειώνεται η ανεργία πρέπει το ΑΕΠ να αυξάνεται με τουλάχιστον 2%-2,5% ετησίως. Ετσι, για να είναι η ανεργία στο 10% σε πέντε έτη, απαιτείται 5,5%-6% ανάπτυξη, και δημιουργία 190.000 θέσεων εργασίας κάθε έτος. Αν δει κανείς τον πολύ γνωστό οικονομικό νόμο του Okun (που δείχνει τη σχέση μεταξύ αύξησης του προϊόντος και ανεργίας), θα διαπιστώσει ότι όχι απλώς η εκτίμησή μας δεν είναι υπερβολική, αλλά είναι μάλλον «συντηρητική».
Πώς λοιπόν μπορούμε να περάσουμε το τόσο κρίσιμο κατώφλι της συνεχούς αύξησης του ΑΕΠ κατά 2,5%; Πώς μπορούμε να προχωρήσουμε περαιτέρω, στη δημιουργία 190 χιλιάδων θέσεων εργασίας ανά έτος; Κανένας διεθνής οργανισμός δεν προβλέπει όχι το 5,5%, αλλά ούτε καν το 2,5%. Αλλά πώς να το προβλέψει; Αφού όπως διδάσκει τόσο η επιστήμη όσο και η εμπειρία, καμιά εθνική οικονομία δεν μπόρεσε να ξεπεράσει ακόμα και επιφανειακές κρίσεις, χωρίς να διαθέτει κανέναν μοχλό αντι-κυκλικής οικονομικής πολιτικής. Δυστυχώς η Ελλάδα δεν διαθέτει κανέναν, μια που αφού συμμετέχει στη ζώνη του ευρώ, έχει κλειδώσει όλα της τα εργαλεία. Συγχρόνως χρησιμοποιεί το ευρώ, ένα νόμισμα πιο «σκληρό» και από το δολάριο για τις εμπορικές της σχέσεις με τις χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ, ενώ στα πλαίσια της ευρωζώνης, ανταγωνίζεται απολύτως ελεύθερα, πολύ πιο τεχνολογικά προηγμένες οικονομίες. Γι΄αυτό η κατάσταση είναι απελπιστική.
Η κυβέρνηση στο μόνο που δεν αναφέρεται είναι στο τι θα γίνει με την ανεργία. Αλλά και η Αριστερά, δυστυχώς, η οποία υποτίθεται ή διατείνεται ότι προασπίζει τα συμφέροντα του λαού και της εργατικής τάξης, βρίσκεται πολωμένη ανάμεσα στο: «εθνικό μας νόμισμα είναι το ευρώ» και, στη μαρξιστική-κομμουνιστική παραλλαγή, στο: «ούτε ευρώ ούτε δραχμή, επανάσταση σοσιαλιστική».
(Δι-)Εξοδος: Το μονοσήμαντο συμπέρασμα που εξάγεται, επομένως, είναι ότι ο ελληνικός λαός χρειάζεται ένα Σχέδιο Β. Πρέπει να ανακτήσει όσο το δυνατόν περισσότερους μοχλούς οικονομικής πολιτικής. Η ανάκτηση αυτή συνεπάγεται την έξοδο από τη ΖΕ. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει μόνο υποαπασχόληση της εργασίας αλλά και του κεφαλαίου κατά 33%. Ανακτώντας την δημοσιονομική πολιτική και το εκδοτικό προνόμιο (δηλαδή τη δυνατότητα δημιουργίας πρωτογενών ελλειμμάτων), τη νομισματική πολιτική (ρευστότητα), αλλά και τη συναλλαγματική πολιτική (υποτίμηση για άμεση ανάκτηση ανταγωνιστικότητας και υποκατάστασης εισαγωγών από εγχώρια παραγωγή), η Ελλάδα μπορεί να περάσει σε πολύ υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτά πρέπει να συνδυαστούν με στάση πληρωμών έναντι των δανειστών και απελευθέρωση από το χρέος, μέτρα ενίσχυσης της αγοραστικής δύναμης και των μισθών, τόνωση της ζήτησης για εγχώρια αγαθά, σχεδιασμού βιομηχανικής πολιτικής και συγκρότησης κοινωνικού κράτους. Ετσι, σύντομα, η κρίση και η ανεργία θα αποτελούν κακό εφιάλτη και η Ελλάδα, παράδειγμα για όλη τη Μεσόγειο.
* Μέλος της γραμματείας του Σχεδίου Β
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου