Η αβάσταχτη ελαφρότητα του Οικονομισμού και του ρηχού Περιβαλλοντισμού

Γιάννης Σχίζας

Ζούμε ως διαρκή «παράπλευρη απώλεια» την ύφεση του καινοτόμου και  ριζοσπαστικού πνεύματος. Κάνουμε στη καλύτερη περίπτωση «βήματα σημειωτόν»  πάνω στο έδαφος  ενός πολεμικού καπιταλισμού, που τορπιλίζει  τις πιο δημιουργικές εξάρσεις του πολιτικού στοχασμού. Υπηρετούμε την (καταναγκαστική τελικά) θητεία μας  στο οικονομικό μέτωπο,  που άνοιξε το  Δ Ράϊχ και ο διεθνής  φιλελευθερισμός.…. 

Η   παράκαμψη  των ζητημάτων ποιότητας ζωής, κάνει επιτακτική την ιδεολογική εγρήγορση και παρέμβαση των δυνάμεων  της  πολιτικής οικολογίας. Ανεξαρτήτως συσχετισμών δύναμης, είναι απολύτως αναγκαίος ο λόγος που  ανοίγει διμέτωπο αγώνα – ενάντια στον ρηχό οικονομισμό και στον συμβατικό περιβαλλοντισμό.

Ο οικονομισμός  επιστρατεύει  αναλύσεις επί αναλύσεων για το ελληνικό  χρέος και  για τις πολιτικές  του διεθνούς, χρηματοπιστωτικού και τοκογλυφικού  συστήματος, χωρίς να επικεντρώνει στο επίμαχο θέμα της παραγωγικής ανάταξης  της χώρας μέσα από μια «άλλη διαδρομή»:  Μέσα από μια «λιτότητα»  οικολογικού τύπου  - με συνετή κατανάλωση  ενέργειας, καταναλωτικών ειδών, κυκλοφοριακών μέσων κλπ.

Ο συμβατικός περιβαλλοντισμός  επιδίδεται σε αποσπασματικούς αγώνες προστασίας δημόσιων αγαθών – δασών, υγροτόπων, απειλούμενων ειδών,  νησιωτικών χώρων κλπ - χωρίς να φωτίζει τη συνάρτησή τους με την ποιότητα ζωής. Και φυσικά χωρίς να φωτίζει την «σιαμαία» σχέση   εισοδηματικών και ποιοτικών παραμέτρων ζωής….

ΤΟΠΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΤΟΠΙΚΙΣΜΟ

Τα προβλήματα   ποιότητας ζωής  εμφανίζονται στον  αστικό χώρο υπό τη μορφή της ανάγκης για  συλλογική νομή  - χωρίς ενδοτικότητα στα ιδιωτικά συμφέροντα και στη λούμπεν κατάσταση -   για τη προάσπιση της λειτουργικότητας  και της αισθητικής του ποιότητας, για  την  ήπια διαχείριση  και  μάλιστα  με υπερτοπικά κριτήρια, σε αντιπαράθεση με τον ιδιοτελή τοπικισμό διαφόρων ευκατάστατων ομάδων .. Η τοπική διαχείριση αφορά  τα ζητήματα των απορριμμάτων, της ανακύκλωσης, της αναχρησιμοποίησης, της συνετής χρήσης  και μακροβιότητας  των υλικών.  Αφορά  την εναλλακτική διαχείριση της ενέργειας και  της κυκλοφορίας, την αλλαγή του μοντέλου αξιοποίησης της υπαίθρου με στόχο την μικρότερη δυνατή επέμβαση  σε βάρος της φύσης και του τοπίου. Αφορά  την αλλαγή του  ανθρώπινου πολιτιστικού ήθους  έναντι των ζώων και  την ανάπτυξη ενός άλλου πολιτισμού, χειραφετημένου από τις «αξίες» της γκλαμουριάς , της show biz και του πρωταθλητισμού.

ΜΙΑ ΑΓΧΟΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ

Σε όλα αυτά θα προσθέταμε και  μιαν  άλλη προσέγγιση  για την  ανεργία, την υποαπασχόληση, τις παραγωγικές δυνάμεις. . Έχοντας  κατά νου  τις θέσεις των κλασικών της Οικολογίας (Αντρέ Γκορζ, Ιβάν Ίλιτς, Πιερ Σαμουέλ κλπ) για την ποσοτική μείωση  του εργάσιμου χρόνου σε συνδυασμό με την ποιοτική αναβάθμισή του,  μένουμε  σήμερα κατάπληκτοι από τη  θυελλώδη επαναφορά του παραδοσιακού φιλελευθερισμού «από τα θυμαράκια» της ιστορίας :  Μπροστά μας δεν έχουμε  μόνο  την υπερεργασία   όσων εργάζονται (! )και την  υπονομευτική  δράση του εφεδρικού στρατού εργασίας, με τη χρησιμοποίηση της εγχώριας ή εισαγόμενης μαύρης εργασίας ως μειοδότη :  Επί πλέον έχουμε  την τοξίνωση του συνολικού χρόνου ζωής  των εργαζομένων  από το άγχος , την ανασφάλεια, τη διαρκή λογιστική της επιβίωσης. Σε Ελλάδα και Ευρώπη, η ανεργία με τα διψήφια ποσοστά δεν   σημαίνει  απλή απόρριψη παραγωγικών δυνάμεων στους μνημονιακούς καιάδες, αλλά και κάτι βαθύτερο : Δηλαδή  ένα τρόπο ζωής μονοδιάστατο για την ολότητα  εργαζομένων και ανέργων, εστιασμένο στην επιβίωση,   συνήθως   με  περίσσεια διαθέσιμου χρόνου που όμως δεν είναι   ελεύθερος…..

ΕΝΑ ΚΡΑΤΟΣ ΧΩΡΙΣ ΚΡΑΤΙΣΜΟ

Το  καπιταλιστικό  σύστημα αποδεικνύεται ανίκανο  όχι μόνο  να εγγυηθεί την  ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων χωρίς  υφεσιακά επεισόδια,  αλλά επί πλέον επιδίδεται  στην υπονόμευση της φύσης, του περιβάλλοντος, της ποιότητας ζωής. Εδώ η  απάντηση δεν βρίσκεται  κυρίως  στη διατύπωση μιας ουτοπίας περί πλήρους απασχόλησης  ή στη διατύπωση ενός καταλόγου «μέτρων» , πιθανόν εφαρμόσιμων από τους παρόντες μηχανισμούς :  Η απάντηση σημαίνει  πρωτίστως  την πρόκριση και προώθηση  νέων δομών,   δημόσιων και   εναλλακτικών , διαφανών και πολύπλευρα ελεγχόμενων από την ολότητα της κοινωνίας. Σημαίνει ένα κράτος χωρίς   κρατισμό,  αποτελεσματικό και ανοιχτό στην καινοτομία, με  τις υπηρεσίες του να ελέγχονται  άμεσα  και θεσμικά  από τους ίδιους τους πολίτες. Σημαίνει  εναλλακτικές δομές στα πλαίσια της κοινωνίας  με τον  εθελοντισμό , τις ΜΚΟ,  τις τοπικές δράσεις παραγωγής υπηρεσιών κλπ., τις δημοτικές αυτοδιευθυνόμενες επιχειρήσεις,  ως απάντηση στα προβλήματα της ανεργίας και  ως δημιουργική διέξοδος για τις δυνάμεις της έρευνας και του πολιτισμού...

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Πρέπει να υπερβούμε τις λογικές των Μνημονίων, όπως και την  φαυλότητα της   προ μνημονίων κατάστασης,  με την διαρκή υστέρηση της οικονομίας έναντι των καταναλωτικών απαιτήσεων.   Πρέπει να εστιάσουμε τη προσοχή μας  σε ένα  συνολικό σχέδιο αύξησης της ωφέλιμης, παραγωγικής, περιβαλλοντικά φιλικής εργασίας. Δε χρειαζόμαστε εργασιοθεραπεία, απασχόληση για την απασχόληση,   απασχόληση απλώς για την αντιμετώπιση της ανεργίας ,  αλλά απασχόληση παραγωγική,  συμβατή με τις  πραγματικές κοινωνικές ανάγκες,  με τη φύση, με το τοπίο.

Το παραγωγικό μας σχέδιο πρέπει να συνδυασθεί με  μια πολιτιστική επανάσταση  στο τρόπο κατανάλωσης, στη ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών, στη διαχείριση του χώρου, των κυκλοφοριακών μέσων. Πρέπει να συνδυασθεί με μια αντιαυταρχική διακίνηση της γνώσης, με μια ανατροπή των από καθέδρας σχέσεων και της αυθεντίας στη μορφωτική διαδικασία. 

Με το πνεύμα αυτό πρέπει να αντιμετωπίζονται οι  σχέσεις μεγάλης κλίμακας, στην ευρωπαϊκή ήπειρο  -  και όχι μόνο. Η αντίληψή μας για την Ευρώπη  πρέπει να  είναι κριτική ,  συμβατή  με τη διατήρηση και ομαλή εξέλιξη των εθνικών και τοπικών ιδιαιτεροτήτων.  Και η  αναζήτηση νέων διαδρομών για τη χώρα μας, μετά την παταγώδη αποτυχία των πρώϊμων ευρωκεντρικών ιδεολογημάτων (σύγκλιση οικονομιών, «αλληλεγγύη», ευρωπαϊκό κεκτημένο  κλπ) δεν  σημαίνει  αναζήτηση μιας ροβινσονιάδας  ή  αποχώρηση από το διεθνή καταμερισμό έργων. 

Η εμμονή μας στη τήρηση της νομιμότητας σε όλες τις κλίμακες της δημόσιας ζωής, εθνικής και διακρατικής, δεν πρέπει να συνιστά έναν «λεγκαλισμό» και  μια άνευ όρων υποστήριξη των κατεστημένων «μέσων όρων» και νομικο-πολιτικών συσχετισμών, αλλά εμπέδωση  μιας αφετηρίας  για τον αγώνα όλων των λαών για  ευημερία .

Απέναντι στη νεοφιλελεύθερη ψύχωση της  κοινωνίας  των εσαεί ανταγωνιζόμενων ατόμων και  των μοναχικών καταναλωτών, πρέπει να αντιτάξουμε   την αρχή της αλληλεγγύης : Όχι ως πολιτική  επινόηση ή ηθικολογικό μπλα μπλα,  αλλά ως αβίαστη έκφραση της ανθρώπινης φύσης …


Δημοσιεύτηκε: Τρίτη, 24 Σεπτεμβρίου 2013 09:00 
Πηγή: www.antifono.gr